Τα µοσχάρια, αρσενικά ή θηλυκά, αποτελούν σηµαντικό κεφάλαιο για κάθε αγελαδοτροφική εκµετάλλευση, γι’ αυτό και πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή και φροντίδα στη στέγαση και διατροφή τους στα πρώτα στάδια της ζωής τους.
Παρ’ όλη την ανάπτυξη της αγελαδοτροφίας και τη βελτίωση των συνθηκών διαχείρισης στις µονάδες, εντούτοις το ποσοστό θνησιµότητας των νεαρών µοσχαριών παραμένει υψηλό.
Από την κατάλληλη διαχείριση και τη σωστή επιλογή των µικρών θηλυκών µοσχαριών εξαρτάται η κανονική ανανέωση της αγέλης και η βελτίωση της παραγωγικότητας της µονάδας, αφού υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο σε κανονικές συνθήκες πρέπει να αντικαθίσταται το 15-20% των αγελάδων.
Τα αρσενικά µοσχάρια αποτελούν την κύρια πηγή εισοδήµατος για τη µονάδα, αφού αυτά προορίζονται να διατεθούν σαν µοσχαρίσιο κρέας.
Το γεγονός αυτό προϋποθέτει τη σωστή εκτροφή τους ώστε να αποκτήσουν το σωστό σωµατικό βάρος στα δοσµένα χρονικά πλαίσια των 10-12 µηνών µε παράλληλo στόχο την ποιοτική βελτίωση του παραγόμενου κρέατος.
Αµέσως µε τη γέννηση του µοσχαριού, πρέπει να καθαριστεί το στόµα και η µύτη του, από τις βλέννες, για να µπορεί να αναπνέει ελεύθερα, κάτι που κατά κανόνα κάνει η ίδια η μητέρα του νεογέννητου μοσχαριού. Το μοσχαράκι πρέπει να βρίσκεται σε χώρο καθαρό, στεγνό, απολυµασµένο και µε καθαρή στρωµνή. Το σηµείο τοµής του οµφάλιου λώρου συνίσταται να απολυµανθεί µε βάµµα ιωδίου, ενέργεια η οποία πρέπει να επαναληφθεί και 24 ώρες αργότερα. Ένα υγιές και σφριγηλό µοσχάρι µισή µέχρι µία ώρα µετά τη γέννηση του µπορεί να σταθεί όρθιο και να θηλάσει.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στη διατροφή του νεογέννητου µοσχαριού κατά τις πρώτες µέρες της ζωής του. Τη χρονική αυτή περίοδο ο οργανισµός του µοσχαριού δεν διαθέτει µηχανισµούς προστασίας από τα µικρόβια του περιβάλλοντος και το µόνο µέσο που βοηθά τον οργανισµό του νεαρού ζώου να αντιστέκεται κατά των µικροβίων είναι το πρωτόγαλα.
Πρωτόγαλα είναι το γάλα που παράγει η αγελάδα τις τρεις πρώτες µέρες της γαλουχίας µετά τον τοκετό και είναι πλούσιο σε βιταµίνη Α, ανόργανα άλατα και αντισώµατα.
Παράλληλα, το πρωτόγαλα έχει καθαρκτική δράση που είναι αναγκαία για την αποµάκρυνση των ακαθαρσιών από το πεπτικό σύστηµα του νεογνού. Επειδή η απορροφητικότητα των αντισωµάτων του πρωτογάλακτος από το πεπτικό σύστηµα του νεογέννητου µοσχαριού µειώνεται µε την πάροδο του χρόνου από τη γέννηση του, στόχος του αγελαδοτρόφου πρέπει να είναι η παροχή όσο το δυνατό µεγαλύτερης ποσότητας πρωτογάλακτος τις πρώτες 24 µέχρι 48 ώρες της ζωής του.
Το πρώτο γεύµα προσφέρεται 1-2 ώρες µετά τη γέννηση, ενώ η διατροφή µε πρωτόγαλα πρέπει να συνεχιστεί και τις επόµενες δύο µε τρεις µέρες, µε σταδιακή αντικατάσταση του στη συνέχεια µε κανονικό γάλα αγελάδας.
Το νεογέννητο µοσχάρι πρέπει να σηµαίνεται το ταχύτερο δυνατό από τη γέννηση του µε ενώτιο για να είναι εύκολη και γρήγορη η αναγνώριση της καταγωγής του.
Η σήµανση γίνεται µε ενώτιο χρώµατος κίτρινου σύµφωνα µε τις πρόνοιες του Γενικού Σχεδίου Σήµανσης Ζώων (βοοειδή) και στο οποίο είναι τυπωµένος ο αριθµός αναγνώρισης του ζώου. Παράλληλα, θα πρέπει να συµπληρώνονται στο Μητρώο Βοοειδών που διατηρείται στη µονάδα όλα τα στοιχεία που αφορούν το ζώο, όπως η ηµεροµηνία γέννησης, το φύλο, η φυλή και ο κωδικός αναγνώρισης της µητέρας.
Η αποκεράτωση των βοοειδών είναι αναγκαία για την αποφυγή τραυµατισµών, τόσο των ιδίων των ζώων κατά τη διακίνηση τους στα υποστατικά της µονάδας, όσο και του προσωπικού. Η αποκεράτωση συστήνεται να γίνεται όταν τα µοσχάρια είναι ηλικίας 2 έως 4 εβδοµάδων και γίνεται µε καυτηρίαση του κεράτινου ιστού, στο σηµείο της κεφαλής των ζώων, από το οποίο εκφύονται τα κέρατα.
Η εξασφάλιση κατάλληλων συνθηκών στέγασης στα νεαρά µοσχάρια, µειώνει την πιθανότητα εκδήλωσης αρνητικών επιπτώσεων τόσο στη σωµατική τους ανάπτυξη όσο και στην υγεία τους.
Ένα από τα πιο σοβαρά προβλήµατα που προκύπτουν κατά την εκτροφή των νεαρών µοσχαριών είναι οι απώλειες λόγω ασθενειών του πεπτικού και του αναπνευστικού συστήµατος.
Η εφαρµογή µέτρων σωστής διαχείρισης και κατάλληλης διατροφής, αλλά κυρίως η φροντίδα για την επικράτηση συνθηκών υγιεινής και καθαριότητας στους χώρους εκτροφής ελαχιστοποιούν το ποσοστό θνησιµότητας και την ανάγκη κτηνιατρικών παρεµβάσεων.
Η πιο σηµαντική ασθένεια του πεπτικού συστήµατος είναι οι διάρροιες που οφείλονται σε δυσεντερίες µολυσµατικής φύσης (κολιβακίλλους) ή σε εντερίτιδες, ενώ του αναπνευστικού συστήµατος είναι οι πνευµονίες που προκαλούνται από ψυχρά ρεύµατα αέρα, υγρασία και από απότοµες αλλαγές της θερµοκρασίας.
Και οι δύο µορφές των ασθενειών αυτών απαιτούν άµεση κτηνιατρική επέµβαση προκειµένου να µειωθούν τα ποσοστά θνησιµότητας.